بایوس چیست؟

کامپیوتر‌های امروزی از فریم ویر (برنامه اى که در حافظه فقط خواندنى ROM قرار داده شده است) UEFI به جای بایوس استفاده می‌کنند، اما UEFI نیز در حقیقت همان نقش بایوس را بازی می‌کند. بر خلاف سیستم عامل شما که بر روی دیسک سخت ذخیره و مستقر می‌شود، بایوس بر روی یک چیپ کوچک در داخل مادربرد قرار می‌گیرد.

بایوس به سه صورت وجود دارد: ROM BIOS نصب شده بر روی مادر برد، بایوس نصب شده بر روی کارتهای وفق دهنده (همانند کارت ویدئویی) وبارگذاری شده از دیسک. 

 

چون بایوس مادربرد مقدمات لازم را برای گردادننده ها و نرم افزارها ی مورد نیاز فراهم می کند، اکثرا به صورت سخت افزاری که شامل یک چیپ ROM می باشد موجود است. بایوس مادربرد به طور عادی شامل گرداننده هایی است که برای یک سیستم پایه همانند صفحه کلید، فلاپی درایو، هارد دیسک ، پورتهای سریال و موازی و غیره ... است. به جای اینکه برای دستکاههای جدید لازم باشد که بایوس مادربرد را ارتقاء دهید، یک نسخه از گرداننده آن را بر روی سیستم عامل خود نصب می نمائید تا سیستم عامل پیکربندی لازم را در هنگام بوت شدن سیستم را برای استفاده ار آن دستگاه انجام دهد.

آپدیت بایوس تغییراتی زیادی را نظیر اضافه نمودن امکانات جدید، افزودن لایه‌های امنیتی و یا بهبود عملکرد کامپیوتر انجام نمی‌دهد. عموما، تغییرات بسیار اندکی نظیر برطرف نمودن مشکلات نا مشخص سخت‌ افزاری و یا پشتیبانی از پردازنده‌ های جدید و هاردهایی با ظرفیت بالاتر در فایل آپدیت بایوس قرار می‌گیرد.

در نتیجه اگر کامپیوتر شما مشکلی ندارد و به درستی کار می‌کند، احتمالا نیازی نیز به آپدیت ندارید. به احتمال زیاد شما اصلا متوجه تفاوت میان نسخه بایوس آپدیت شده با نسخه قبلی نخواهید شد. در بعضی موارد نیز ممکن است پس از آپدیت بایوس به مشکلات جدیدی برخورد کنید، چرا که آزمایش‌های زیادی بر روی بایوس شما صورت گرفته شده که ممکن است در آپدیت جدید، این موارد و آزمایش‌ها لحاظ نشده باشد.

اگر کامپیوتر توسط خود شما اسمبل شده باشد، باید آپدیت بایوس مادربرد خود را ازسایت مربوط به مادربرد، دانلود نمایید. آپدیت‌های دانلود شده را می‌توان بر روی چیپ بایوس مادربرد فلش نمود و با آپدیت قبلی جایگزین کرد.

از طرف دیگر فلش نمودن بایوس نیز به راحتی آپدیت کردن نرم‌افزار‌ها نیست. در بیشتر مواقع راه‌اندازی کامپیوتر باید بوسیله داس انجام شود (در این موارد به یک دیسک راه‌انداز داس نیاز دارید که پس از ریستارت کردن، کامپیوتر بوسیله داس راه‌اندازی شود.) هر سازنده قطعات کامپیوتری، دستور‌العمل‌های مخصوص به خود را برای آپدیت بایوس دارد.

اما در تمامی موارد شما نیاز به فایل آپدیت بایوسی دارید که دقیقا با سخت‌افزار شما سازگار باشد. اگر حتی تفاوت میان فایل آپدیت بایوس شما و سخت‌افزار شما جزئی باشد، باز هم امکان بوجود آمدن مشکل، بسیار است. در بیشتر موارد ‌نرم‌افزار‌هایی که مخصوص آپدیت بایوس هستند، ناسازگاری میان سخت‌ افزار و فایل آپدیت بایوس را تشخص می‌دهند، اما اگر نرم ‌افزار موفق به اینکار نشد امکان اینکه کامپیوتر شما راه‌اندازی نشود زیاد است.

اگر در هنگام فرآیند آپدیت بایوس برق کامپیوتر شما قطع نشود، چرا که در این‌صورت ممکن است کامپیوتر دیگر راه‌اندازی (بوت) نشود. بعضی کامپیوترها از بایوس فایل پشتیبانی را در حافظه فقط خواندنی (Read only memory) نگه‌داری می‌کنند، اما این عمل شامل تمام کامپیوتر‌ها نمی‌شود.

اگر شما بایوس خود را آپدیت کنید، شما تغییرات محسوسی را متوجه نخواهید شد و از طرف دیگر در هنگام آپدیت نیز ممکن است با مشکلات جدیدی روبرو شوید، آپدیت بایوس بدون دلیل منطقی توصیه نمی‌شود. با توجه به توضیحات بالا، در موارد زیر آپدیت بایوس توصیه می‌شود:

 اشکالات سخت‌افزاری: اگر با مشکلاتی روبرو هستید که بنا به گفته سازندگان قطعات سخت‌افزاری با آپدیت کردن بایوس این مشکلات برطرف می‌شوند (حتما اشکالاتی را که در آپدیت جدید برطرف شده‌اند در وب‌سایت سازندگان قطعات سخت‌افزاری، بررسی کنید) در این حالت آپدیت بایوس توصیه می‌شود. البته ممکن است سازندگان قطعات سخت‌افزاری نیز در خصوص برخورد با یک مشکل مشخص به شما توصیه کنند تا بایوس را آپدیت نمایید.

پشتیبانی سخت‌افزاری: بعضی از تولیدکنندگان مادربرد، از پردازنده‌ها و سایر سخت‌افزار‌های جدید با ارائه آپدیت‌ برای بایوس،پشتیبانی‌ میکنند. اگر قصد خرید پردازنده جدیدی را دارید که در زمان خرید مادربرد تولید نشده بوده، احتمالا برای استفاده از این پردازنده جدید بر روی مادربرد، نیاز به آپدیت بایوس خواهید داشت.